بررسی تجلی طهارت دربرخی قوای نفس از دیدگاه اسلام
عنوان:
بررسی تجلی طهارت دربرخی قوای نفس از دیدگاه اسلام
استاد راهنما:
حجت الاسلام و المسلمین آقای مهدی ستوده
استاد داور:
حجت الاسلام و المسلمین آقای دکتر کاظم معاضدی
پژوهشگر:
سارا نعمتی
چکیده
معرفت انسان به خود و خدای خویش مبتنی بر شناخت نفس است که «من عرف نفسه فقد عرف ربه» و تنها چیزی که بیش از هر امری به کار ما می آید این است که انسان خودش را بشناسد و آن را تطهیر نماید برای نیل به این مقصود باید قوای نفس را شناخت که هرکس قوای نفس را بشناسد در حقیقت خود نفس را شناخته است.
نفس انسان شامل قوای ظاهری و قوای باطنی است آن¬ها دریچه های نفس اند که به واسطه ی آن¬ها در خواب و بیداری حقایق ملک و ملکوت به نفس انسان واصل می¬شود. با پنج قوه ی ظاهر که به ترتیب عبارت اند از لامسه، ذائقه، شامّه، سامعه، باصره؛ انسان لمس می¬کند، می¬چشد، می¬بوید، می-شنود و می¬بیند وعلاوه بر آن ها بر برخی قوای باطن اشاره می شود مثل خیال، وهم و عقل؛ انسان با قوه¬ی خیال صورتگری می¬کند با وهم جزئیات را درک می کند و با عقل کلیات را و اگر که این قوا را درست تطهیر نماید مجرای آب حیات و مجلای ذات و صفات خداوندی می¬گردد.آری اگر پنج حس ظاهری و نیز خیال و وهم به وسیله ی عقل در طاعات استعمال شوند، هشت باب بهشت را شکل می¬دهند و در غیر این صورت، یعنی اگر همراه عقل نباشند، ابواب هفت¬گانه¬ی دوزخ خواهند بود. همان¬طور که در سوره حجر آیه 43 و44 آمده است « وَإِنَّ جَهَنَّمَ لَمَوْعِدُهُمْ أَجْمَعِينَ -لَهَا سَبْعَۀُ أَبْوَابٍ لِكُلِّ بَابٍ مِنْهُمْ جُزْءٌ مَقْسُومٌ »