عنوان: تجسم و ملكوت برخي  اعمال انسان در آينه آيات و روايات

استاد راهنما: حجه الاسلام و المسلمين مهدي حسن زاده

استاد داور: حجه الاسلام و المسلمین دکتر فرج بهزاد

پژوهشگر: معصومه روحنواز

يكي از مباحثي كه در موضوع معاد به آن پرداخته شده است بحث تجسم اعمال است. در واقع اعمال ما صورتي ملكي و ظاهری دارند كه فاني و موقت بوده و آن همان است كه در اين جهان به صورت سخن يا عملي ديگر ظاهر مي­شود و صورت و وجه­اي ملكوتي و باطنی دارند كه پس از صدور از ما هرگز فاني نشده و هیچ وقت از ما جدا نمي­شود. اعمال ما از طريق وجهه ملكوتي و چهره باطنی باقي است و روزي، ما به آن اعمال خواهيم رسيد و آن­ها را با همان وجهه و چهره مشاهده خواهيم كرد.

طبق آيات قرآني و روايات رسيده از ائمه اطهار (عليهم السلام) هر انساني در قيامت در مقابل واقعيت عمل خويش قرار مي­گيرد و جزا همان واقعيت عمل اوست كه سيماي اخروي و حقيقي خود را نشان مي­دهد. در واقع آن­چه كه در آخرت به عنوان پاداش و كيفر به نيكوكاران و بدكاران داده مي­شود تجسم عمل خود آن­هاست. برخلاف نظر عده­ای از دانشمندان، عمل از نوع عرض نیست که بعد از انجام دادنش نابود شود و امکان تبدیل آن به جوهر(تجسم عمل) نباشد بلکه با توجه به قانون بقاء ماده و انرژی، عمل بعد از انجام، از بین نمی­رود بلکه به صورت انرژی­هایی در می­آید که به هیچ عنوان نابود نمی­گردد و در روز قیامت بار دیگر به فرمان خداوند جمع آوری شده و به صورت جسمی در می­آیند.

در حقيقت سپر آتش بودن در قيامت، بروز و ظهور به صورت شخصي نوراني، جلوگيري از آتش و هول و فشار قيامت، نور ميان دو چشمان، رهايي از بند شياطين، درخشش در ميان بهشتيان، دست­يابي به لذت ايمان و… تمثل و ظهور برزخي و اخروي اعمال خوب و شايسته و همان انرژی­هایی است که در دنیا قابل مشاهده نبود و در آخرت با کنار رفتن حائل­ها و حجاب­ها قابل رویت شده است.

همين طور محشور شدن به صورت مرده خوار و خوك و ساير حيوانات، يا در حال خوردن آتش، يا موجودات ريز لگد مال شده و يا به شكل موجودات بد بو و متعفن و … تمثل و ظهور برزخي و اخروي عقايد و اعمال بد و ناشايست است كه انسان به خاطر قرار گرفتن در مرتبه نازله حيات انساني كه همان «الحيوة الدنيا» است، در يك محدوديت خاص بوده و قدرت درك عوالم بالاتر و اين صورت ها و واقعيت­هاي روشن و اصيل را ندارد.

البته انسان مي­تواند دراين دنيا آن­چنان خودش را بسازد و كامل كند كه در آخرت به صورت انساني خود محشور شود چرا كه در نظر پيروان مكتب انبياء دنيا، كلاس تحصيل كمال و فضيلت و انسانيت است.