عنوان:بررسی رشد و شکوفایی تفکر شیعی  در زمان امام صادق(ع)

استاد راهنما:سرکا خانم شهربانو ستوده

استاد داور: حجت الاسلام والمسلمین جناب آقای یدالله صفری

پژوهشگر:رقیه دشتی

شیعه کسی است که با رهنمودهای رسول الله به لزوم رهبری و امامت و خلافت بلافصل حضرت علی -علیه السلام- معتقد باشد، این تعریف جامع ابعاد سه گانه ی تشیع (اعتقادی،سیاسی،تشیع در دوستی اهل بیت)می باشد.پس از جریان سقیفه تشیع از نظر تاریخی ،اصول عقاید ،فقه ،حدیث ،تفسیر و سایر معارف اسلامی از پیروان خلافت(اهل سنت)جدا شدند وخط سیر فکری و فرهنگی آنان به شکل دیگری رقم خورد،چرا که آنان تمام معارف اسلامی را ازسرچشمه ی اصلی علوم و معارف اسلامی (رسول الله و امامان - علیهم السلام-)در یافت می نمودند.این خط فکری و فرهنگی همان تفکر شیعه است،که در گذر از تنگناهای تاریخی دستخوش دگرگونی های فراوان شده است، از آنجا که بررسی تمام این دوره های تاریخی دراین تحقیق امکان پذیر نیست، بنابراین رشد و بالندگی تفکر شیعه در ابعاد مختلف سیاسی،عقیدتی و علمی درزمان امامت امام صادق - علیه السلام- مورد بررسی قرار می گیرد.باید توجه کرد که شیعیان مسئله ی جانشینی را بعد از رسول الله منوط به انتخاب خدا و آن را حق مسلم علی -علیه السلام- می دانند،با این حال شیعه با امام صادق - علیه السلام- و مکتب شیعه با عنوان مکتب جعفری شناخته شده است. اهمیت این مسئله،محقق را بر آن داشته است تا این موضوع را مورد بحث و بررسی قرار دهد.هدف از این تحقیق بررسی تأثیر فعالیت های امام صادق- علیه السلام- بر رشد و بالندگی فرهنگ و تفکر شیعه می باشد .این تحقیق با روش کتابخانه ای وتوصیفی انجام شده است.تحقیق فوق شامل سه فصل است.فصل اول آن ،کلیات است.فصل دوم دربردارنده ی مباحث مربوط به گسترش تفکرشیعه قبل ازامام صادق - علیه السلام- می باشد.دراین فصل تلاش علی- علیه السلام- برای برقراری عدالت اقتصادی بعد از رسیدن به حکومت ،علل صلح امام حسن - علیه السلام-،اهداف و انگیزه های قیام عاشورا،دلایل مبارزات پوششی امام سجاد - علیه السلام-، مبارزات مسلحانه و غیر مسلحانه و تلاش امام باقر - علیه السلام- برای زمینه سازی دانشگاه فقهی جعفری وتأثیر تمام این فعالیت ها بر شکوفایی  اندیشه های شیعه موردبررسی قرارگرفته است.در فصل سوم مباحث مربوط به فعالیت های سیاسی،عقیدتی و علمی امام صادق - علیه السلام- و نقش مهم آن در رشدو بالندگی فرهنگ و اندیشه های شیعه مورد بررسی قرار گرفته است.بایداذعان داشت که اگر فعالیت های آن حضرت درابعاد مختلف نبود تفکر و اندیشه های شیعه در عصر اختناق حاکم بر جامعه ی اسلامی وتلاش سردمداران حکومت در به انزوا کشاندن ائمه ی اطهار- علیهم السلام-،به دست فراموشی سپرده می شد و ازشیعه چیزی جز نامی باقی نمی ماند.براثر مجاهدت های آن حضرت در راه احیای فرهنگ اصیل شیعه بود که ایشان رامؤسس شیعه ی جعفری نامیدند و مذهب شیعه به مذهب جعفری و فقه آن به فقه جعفری شناخته شد.