مهمترین اثر روزه تقوا وخدا ترسی، در ظاهر وباطن است. یگانه عبادت مخفی است، نماز، حج، جهاد، زکات وخمس را مردم می بینند؛ اما روزه دیدنی نیست. روزه، اراده انسان را تقویت می کند. کسی که یک ماه نان و آب و شهوت خود را کنترل کرد، می تواند نسبت به مال وناموس دیگران نیز خود را کنترل کند. روزه باعث تقویت عاطفه است کسی که یک ماه مزه گرسنگی را چشیده، درد آشنا می شود و رنج گرسنگان را احساس و درک می کند. رسول خدا صل الله علیه واله وسلم فرمودند: «روزه، نیمی از صبر است».

روزه ی مردمان عادی، خودداری از نان و آب و امورشهوانی است؛ اما در روزه خواص، علاوه بر اجتناب از مفطرات، اجتناب از گناهان نیز لازم است، و روز خاص الخاص، علاوه بر اجتناب از مفطرات و پرهیز از گناهان، خالی کردن دل از غیر خداست. روزه، انسان را فرشته صف می کند، فرشتگانی که از خوردن و آشامیدن و شهوت بدورند.
در وسائل الشیعه برای اخلاق روزه دار در ضمن روایت مفصلی می خوانیم:
«روزه دار باید از دروغ، گناه، مجادله، حسادت، غیبت، مخالفت با حق، فحش و سرزنش و خشم، طعنه وظلم و مردم آزاری، غفلت، معاشرت با فاسدان، سخن چینی و حرام خواری، دوری کند ونسبت به نماز ، صبر وصداقت داشته و به یاد قیامت توجه خاص داشته باشد».
شرط حضور در این مهمانی فقط تحمل گرسنگی نیست. در حدیث می خوانیم: «کسی که از اطاعت رهبران آسمانی سرباز زند و یا در مسائل شخصی و خانوادگی با همسرش بدرفتار و نامهربان باشد و یا از تامین خواسته های مشروع او خودداری کند و یا پدر و مادرش از او نارضی باشند، روزه او قبول نیست و شرایط این ضیافت را به جای نیاورده است».
روزه گرچه فوائد و منافع طبی از قبیل دفع و از بین بردن مواد زاید بدن را دارد اما سحر خیزی و لطافت روح و استجابت دعا در ماه رمضان چیزی دیگری است و محرم واقعی کسی است که از این همه خیر و برکت محروم باشد.